OTRA Psikoloji

   Kişilerin yaşadıkları kayıplar (ölümler) karşısında verdikleri tepkilerin çeşitli olmasıyla farklı yas süreçleri doğmaktadır. Yas sürecinde kişiler çeşitli yollar ile yaşadıkları kayıp ile baş etme yöntemleri geliştirirler ve bu duruma uyum sağlamaya çalışırlar. Bazı kişiler ise bu sürece uyum sağlamakta zorlanır ve yaşadıkları kayıp ile alakalı problem yaşayabilirler. En temelde yas danışmanlığı kişilerin yaşadıkları bu problemlerin çözülmesinde kişiye yardımcı olma ve baş etme mekanizmalarını güçlendirmeyi kapsamaktadır.

   Kişilerin yaşadıkları kayıp sonrası bir süre keder, hüzün, yalnızlık ve çaresizlik gibi duyguları yaşaması normaldir. Ancak bu durum kişinin yaşamını sekteye uğratacak bir düzeye gelmişse ve uzun bir süredir devam ediyorsa uzman yardımı alınması gerekli olabilir. Bu süreçte kişinin yaşadığı duygusal zorluklar ile birlikte bilişsel, davranışsal ve fiziksel zorluklar da ortaya çıkmaktadır. Yas sürecine verilen tepkiler için yapılan araştırmalar sonucunda depresyon belirtileri ile ortak özellikler bulunduğu tespit edilmiştir. Bu ortak noktalar; yaşamdan keyif alamama, uyku ve beslenme düzensizliği, derin bir keder ve içe çekilmedir. Kişiler uzun süreli yas sürecinde fiziksel olarak; midede boşluk hissi, ağız kuruluğu, enerjisizlik, halsizlik, göğüste ve boğazda bir baskı gibi belirtiler yaşayabilirler. Bilişsel olarak kaybın varolduğuna yönelik inanç, karar vermede zorluk, konsantrasyon güçlüğü yaşayabilirler. Tüm bu duygu ve düşünceler eşliğinde kişi davranışsal olarak az konuşma, ağlama, tekrarlayan rüyalar görme, uyumsuz ve anlamsız etkinlikleri sürdürme, sürekli ölen kişiyi anımsatan mekanlara gitmek ya da ölen kişiye ait eşyaları taşımak gibi eylemlerde bulunabilirler.

Kişilerin yas sürecine uyum sağlamları noktasında çeşitli kuramlar ve yöntemler geliştirilmiştir. Bu çalışmalara katkıda bulunan Worden, yas süreci belirli aşamalar ile kategorilendirmekten ziyade kişinin yas sürecini olan uyumunu artırması için yerine getirmesi gereken görevlerden bahsetmiştir. Bu görevler;

  • Kaybın gerçekliğini kabul etmek
  • Yas ile oluşan acı üzerinde çalışmak ve duyguları ifade etmek
  • Ölen kişinin bulunmadığı bir çevreye uyum sağlamak
  • Duygusal anlamda ölen kişi ile ilişkileri yeniden düzenlemek ve yaşama devam etmek şeklindedir.

Worden, danışanın bu görevleri yerine getirerek; kişinin kayıpla ilgili gerçeklik algısını artırmayı, bazen açıkça dile getirdiği bazen ise gizli kalmış olan duygularıyla yüzleşmesini sağlamayı, kaybın ardından kendi yaşamına uyum sağlarken yaşadığı problemler ile baş etmesine yardımcı olmayı ve danışanın kaybı kendi yöntemleriyle, kendini yıpratmayacak bir etki ile anmasını amaçlamaktadır.

Hemen seansa başla!